Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania odnośnie tego, czym jest firma SpaceX, ile osób zatrudnia i jak wygląda jej finansowanie oraz działanie.

SpaceX jako firma

Aktualizacja: niedziela, 11 marca 2018 00:57

Jak mogę zwiedzić SpaceX?

Wycieczki nie są dostępne dla każdego, możesz być oprowadzony tylko, jeśli zostaniesz zaproszony przez kogoś, kto tam pracuje. Dodatkowo musisz być “US person” (obywatel, naturalizowany obywatel, legalny stały mieszkaniec). Każdy może obejrzeć te wycieczki w internecie: fabryka w Hawthorne, placówka testowa w McGregor i platforma startowa na przylądku Canaveral.

Kim są najważniejsi pracownicy SpaceX?

SpaceX ma obecnie ponad 4000 pracowników, ale najważniejsi z nich są znani w branży kosmicznej. Elon Musk jest dyrektorem generalnym (CEO) i głównym projektantem firmy, nadzoruje wszystkie ważne decyzje w firmie. Gwynne Shotwell jest prezesem i dyrektorem ds. operacyjnych (COO), "jest odpowiedzialna za codzienne działanie firmy i za relacje ze wszystkimi klientami i współpracującymi firmami, w celu wspierania rozwoju firmy". Tom Mueller jest wiceprezesem ds. napędu i projektantem silników Merlin 1C i 1D oraz silnika Raptor - jest uważany za jednego z największych ekspertów ds. napędu rakietowego na świecie i jest jednym z pierwszych pracowników firmy.

Inni ważni pracownicy to Hans Koenigsmann jest wiceprezesem ds. pewności misji (często widać go podczas konferencji dotyczących CRS), Garrett Reisman jest zarządzającym projektem Dragon 2 (i byłym astronautą NASA), John Insprucker jest dyrektorem produktu Falcon 9 i prowadzącym transmisje na żywo, Molly McCormick (@Molliway) pracuje nad projektem stroju kosmicznego.

Do zarządu należą również Kimbal Musk (brat Elona) i Steve Jurvetson, przedsiębiorca dobrze znany w Dolinie Krzemowej i przemyśle kosmicznym.

Jak SpaceX jest finansowane? Jakie są źródła ich przychodów?

SpaceX zostało założone za prywatny kapitał, włączając 100 milionów dolarów od Elona Muska i 100 milionów od innych prywatnych inwestorów, takich jak Fisher Draper Jurvetson. Z czasem zdobyli więcej pieniędzy poprzez działalność komercyjną. W 2012 SpaceX miało zaplanowane ponad 40 lotów, składające się na około 4 miliardy dochodu. Wiele z tych lotów jest dla komercyjnych, nie-rządowych klientów, takich jak światowe firmy telekomunikacyjne, ale największym klientem SpaceX pod względem wartości kontraktów jest NASA. NASA ma trzy główne kontrakty ze SpaceX, wszystkie dotyczą Międzynarodowej Stacji Kosmicznej; Commercial Resupply Contract (dostawa towarów) warty 1,6 miliarda dolarów, Commercial Crew Transportation Capability (loty załogowe) warty 2,6 miliarda dolarów i Commercial Resupply Contract 2.

Kiedy SpaceX wejdzie na giełdę?

Firma SpaceX nie jest obecnie notowana na żadnej giełdzie. W przyszłości najprawdopodobniej na jakąś wejdą, ale Elon zaznaczył, że nie nastąpi to zanim MCT (Mars Colonial Transporter) nie zacznie latać regularnie. W związku z tym, przeciętny Kowalski będzie mógł kupić ich akcje najwcześniej za 10-20 lat.

Jak mogę wesprzeć SpaceX finansowo?

Najłatwiejszym sposobem jest kupienie czegoś z ich sklepu,  co może również ich trochę wypromować i zwiększyć rozpoznawalność firmy. Jako że akcje spółki nie są na sprzedaż (chyba, że jesteś inwestorem ze sporą kwotą do zainwestowania), a SpaceX nie przyjmuje dotacji, ciężko jest bezpośrednio wesprzeć ich pieniędzmi. Możesz pośrednio zainwestować w SpaceX poprzez kupienie akcji jednego z ich inwestorów, ale nikt nie wie ile pieniędzy dokładnie trafi do SpaceX.

Czy SpaceX prowadzi jakieś działania poza granicami Stanów Zjednoczonych?

Z powodu ograniczeń ITAR, SpaceX raczej nie będzie robić nic poza granicami USA w dającej się przewidzieć przyszłości. Jest możliwe, że założą spółkę siostrzaną zajmującą się rzeczami nie związanymi z ITAR, ale skłonność SpaceX do wytwarzania wszystkiego na miejscu powoduje, że jest to mało prawdopodobne.

Czym jest ITAR?

ITAR to skrót od International Traffic in Arms Regulations (Przepisy dotyczące międzynarodowego obrotu bronią). Są to przepisy kontrolujące eksport i import przedmiotów związanych z obronnością (znajdują się one na tzw. Munitions List). Dla SpaceX oznacza to, że nie mogą podzielić się żadną informacją, która mogłaby pomóc komuś z zagranicy w zbudowaniu rakiety. Efektem ubocznym jest to, że SpaceX nie może lądować poza granicami USA, więc na przykład niemożliwe jest lądowanie na Karaibach w przypadku startu z przylądka Canaveral.

Jakie patenty posiada SpaceX? Rozważą ich uwolnienie tak jak Tesla?

SpaceX jest tutaj w wyjątkowej sytuacji. Firma nie kłopocze się patentami, bo nie ma to sensu, jako że ich konkurencją są rządy. Musk powiedział w wywiadzie dla Wired: "W zasadzie nie mamy patentów w SpaceX. Naszym długoterminowym rywalem są Chiny - jeśli zgłosilibyśmy patenty, byłoby to absurdalne, bo Chińczycy skorzystaliby z nich jak z książki z przepisami".

Istnieje co najmniej jeden patent SpaceX: "US7503511 Pintle injector tip with active cooling". Cesjonariuszem jest Space Exploration Technologies, ale wynalazcą jest Tom Mueller (wiceprezydent ds. napędu), jednakże był on zgłoszony w 2005, więc najprawdopodobniej był to warunek do zatrudnienia Muellera. Nawet jeśli chcieliby upublicznić swoją technologię, nie mogliby tego zrobić przez ITAR (czytaj wyżej).

Kiedy SpaceX wypuści naszywkę dla [następna misja]?

Bądź cierpliwy. SpaceX zwykle publikuje ją jako część zestawu prasowego, który jest zwykle wydawany na kilka dni przed startem.

Czemu wszystkie naszywki SpaceX zawierają czterolistną koniczynę?

Czterolistna koniczyna jest uznawana za symbol szczęścia. Miłość SpaceX do koniczyn jest tradycją, która zaczęła się we wczesnych dniach firmy. Po pierwszych trzech nieudanych startach Falcona 1, na naszywce czwartego lotu Falcona 1 znalazła się czterolistna koniczyna. Ten lot się udał, więc naszywka każdej kolejnej misji zawiera koniczynę na szczęście.

Czy SpaceX publikuje harmonogram testów dla placówki w McGregor w Teksasie?

Nie ma opublikowanego takiego harmonogramu, ale testy odbywają się prawie codziennie. Czasami lokalne media ostrzegają przed "głośniejszym niż zwykle" testem (zwykle jest to jednoczesne odpalenie dziewięciu silników) na około dzień przed nim, ale nie podają godziny testu. Dodatkowo SpaceX nie ma zachęty do publikacji takich harmonogramów, bo mogłoby to zwrócić niepotrzebną uwagę na ewentualne nieudane testy.

Jaki jest planowany cel kosmodromu w Boca Chica w Teksasie?

Kosmodrom w Teksasie ma przejąć przewidywane duże zapotrzebowanie na loty na niską orbitę okołoziemską oraz na geostacjonarną orbitę transferową. Będzie używany głównie do misji komercyjnych (takich jak satelity komunikacyjne), a misje z Dragonem oraz załogowe będą latały z SLC-40 na Florydzie. Loty wojskowe (możliwe, że też część misji załogowych) będą odbywać się z platformy 39A. Prawdopodobnie nawet platforma 39A nie jest wystarczająco duża dla BFR/MCT, więc możliwe jest, że SpaceX będzie miało wkrótce 3 platformy na Florydzie. Dodatkowo posiadanie prywatnej platformy startowej pomoże w uniknięciu opóźnień lotów komercyjnych, spowodowanych wyższym priorytetem misji rządowych i misji Sił Powietrznych.

Ile kosztują firmę opóźnienia?

Niemożliwe jest podanie konkretnej kwoty dla tak niezwyczajnego wydarzenia (oczywiście taniej będzie, jeśli polecą następnego dnia niż kiedy muszą położyć rakietę i ją sprawdzić), ale są to koszty, które SpaceX jest w stanie ponieść. Każdy w SpaceX pracuje na etacie (prawdopodobnie pracownicy na platformie startowej również), więc koszt nadgodzin raczej nie jest zbyt duży. Muszą zapłacić Siłom Powietrznym za możliwość startu z kosmodromu na Przylądku Canaveral, ale tylko oni i Siły Powietrzne wiedzą, jak to wygląda i ile kosztuje opóźnienie. Prawdopodobnie istnieje stała cena za dostosowanie platformy, jeśli opóźnienie jest tak duże, że ktoś inny zdąży wystrzelić swoją rakietę. Jeśli dojdą do sprężania paliwa, to prawdopodobnie stracą dużo helu, który kosztuje ich więcej niż cały zbiornik ciekłego tlenu. Dodatkowo muszą zapłacić za koszty odzyskiwania rakiety. Wysłanie dużego statku kilkaset kilometrów w głąb oceanu i z powrotem nie jest tanie.

Ile kosztowałby firmę nieudany start?

SpaceX przetrwało 3 kolejne nieudane starty jako mała firma i utrzymała się przez 6 lat bez udanego startu. Dodatkowo przetrwała 6 miesięcy po porażce misji CRS-7. Najprawdopodobniej mają wystarczająco dużo pieniędzy, żeby przetrwać kilka nieudanych startów. Jeśli rakieta wybuchłaby na platformie opóźniłoby to harmonogram lotów, ale nie spowodowałoby bankructwa. Taka sytuacja miała miejsce po zniszczeniu platformy SLC-40 we wrześniu 2016.

Czego SpaceX nie produkuje na miejscu?

Zobacz ten wątek dla większej ilości szczegółów. Rzeczy takie jak system podtrzymywania życia dla Dragona, narzędzia do analizy termicznej i blachy na części są produkowane poza firmą. Turbopompy były kiedyś produkowane przez Barber-Nichols, ale od czasu Merlina-1D są produkowane na miejscu.

Możliwe jest, że w przyszłości SpaceX będzie sprzedawało swoje silniki innym firmom?

To mało prawdopodobne, SpaceX nie patentuje swoich części ze względu na obawę przed kopiowaniem ich przez rządy i inne firmy. SpaceX woli raczej sprzedawać usługi niż części.

Kiedy dostaniemy więcej informacji o [temat]? Chcę wiedzieć więcej, teraz!

SpaceX jest wyjątkowo hojne pod względem ilości informacji, którymi się dzielą: na przykład, kilkanaście minut po katastrofie CRS-7 Elon Musk podzielił się szczegółowymi technicznymi informacjami na temat zdarzenia. Niewiele firm się tak zachowuje. Jednakże przyzwyczajenie do tego może spowodować, że będziemy chcieli coraz więcej informacji. Jeśli SpaceX zdecyduje się dzielić mniejszą ilością informacji, to ich prawo, jako prywatna firma. Zaspokajanie ciekawości ich fanów, którzy nie są klientami, nie musi być wysoko na ich liście priorytetów. Tupanie nogą i zachowywanie się jak zepsute dziecko może spowodować, że SpaceX zamknie swoje usta.

Informacje o polityce prywatności

SpaceX.com.pl szanuje dane osobowe Użytkowników i spełnia wymogi ich ochrony wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.

Informacje o użytkowniku zbierane podczas odwiedzin oraz dane osobowe podawane podczas kontaktu z autorami serwisu SpaceX.com.pl wykorzystywane są jedynie w celu umożliwienia poprawy jakości działania portalu, zrozumienia zachowań odwiedzających oraz komunikacji z użytkownikami, którzy na to wyrazili chęć. Dane zbierane o użytkownikach podczas ich odwiedzin zawierają takie informacje jak listę stron które otworzyli, szczegółowy czas spędzony na poszczególnych stronach i zachowanie w trakcie przeglądania. Aplikacja internetowa lub zewnętrzne usługi mogą tworzyć także na komputerze użytkownika pliki tekstowe, które służą rozpoznawaniu odwiedzajacego i dostarczaniu mu usług takich jak powiadomienia.

Administratorem zebranych danych są twórcy strony SpaceX.com.pl i wszystkie informacje są dostępne tylko i wyłącznie dla nich i ich zaufanych usługodawców. Dane te nie są w żaden sposób monetyzowane przez twórców serwisu. Wspomniani zaufani usługodawcy to: Google Analytics, Hotjar, Matomo, OVH.

Dalsze przeglądanie tej strony, scrollowanie jej, a w szczególności zamknięcie tego okna informacyjnego oznacza wyrażenie zgody na zbieranie, przetwarzanie i nieograniczone przechowywanie danych o użytkowniku przez twórców serwisu SpaceX.com.pl